Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

2 Jаан аказы беш таар jер артынды. Орто карындажы ÿлген-быр- кан агаш-таш, алтын-мöҥÿн jÿктенди. Кичÿ карындажы Курбу- стан-быркан болгон учун, Улу ÿлген-быркан адазынаҥ ай ла кÿн сурады. Улу ÿлген-быркан айтты: — Ол кичÿ jылдыстыҥ сыйнын ал. Ай эдип тургус — деди. — Кÿнге сен кÿйериҥ. Бойымныҥ кÿнимнеҥ тал ортозын кÿн эдип берерим — деди. Олор ойто jерге тÿшкилеп ийди. Кичинек карындажы jылды- стардыҥ сыйны болгон jылдысты ай эдип экелди. Улу ÿлген-быркан адазы бойыныҥ кÿниниҥ тал ортозын ке- зип, jерге кÿн эдип чагып ийди. Эмди ай айланып, тÿнди jары- дар боло берди, кÿн айланып, jерди jарыдып, jаркын, изÿ берди. 3 Аказы беш таар jерин беш башка урала, тайгадый бийик бо- лордо, алаканла jайып, jер эдип салды. Ортон аказы ÿлген-быр- кан jаан аказы Эрликтиҥ беш тала эткен jерине агаштарын, öлöҥ-чечегин отургусты. Jаан аказы озолоп сууга барды, ÿстиги ороонноҥ сууны экелгенче, ортон ÿлген карындажы агаш-ташты ÿзе отургузып койгон эмтир. Олöҥ-чечеги öзÿп jатты, суу jокко кадып jатты. Эрлик-быркан тогус кап суу экелип, тогус талайга толтура оозындагы ууртап экелген суузын агаш-ташка бÿркÿрип ийди. Ончо агаш-таштыҥ бÿри jайылып чыкты. 4 ÿч быркан jуулыжып алып, мал-аш, аҥ-куш эдер керек деп куучындашкан. Jаан аказы Эрлик-быркан ла ортон аказы ÿлген- быркан эмдеп-томдоп, öлöҥ jууп, балкаш кожуп, малдар этти. Ортон аказы ат этти. Бел-арказын тÿс этти. Jаан аказы база ат этти, jаҥыс бели коркок, мойны тыртык болуп калды. Кой этти ÿлген-быркан. Эрлик база кой этти. Оныҥ тумчу- гы кантыр болды. Оноҥ быркан уй этти. Эрлик-быркан база уй этти. Ончозы тÿк jок, тын jок, тас болды. ÿлген-быркан эмди кижи этти, база ла тас. Оноҥ ийтти, онызы да тас болды. 5 Кичÿ карындажы Улу ÿлген-кудай jеринеҥ барып тын кийди­ рер эр тынду аржан, тÿк бÿдÿрер суу экелди. Аржан-кутук суу