Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

ÿлгенниҥ jайап салган агаш-тажы jажыл бÿр бÿркелип, аҥ-кужы, ончозы öзÿп баштаган болтыр. 8 ÿлген-кудай бир сананып jÿрэе, jе кижи jогынаҥ jер ÿсти коомой болтыр. Оныҥ учун ол: «Кижи бÿдÿрип, табар» — деп, бойында бек сананып, шÿÿп алды. Анайып, ол кижини jымжак той балкаштаҥ jапшырып, бÿдÿрип алган эмтир, сööк-тайагын чала jымжак таштаҥ эткен турды. Бу мынызын эр кижи деп эткен эмтир. Оноҥ ол ого коштой ÿй кижизин эдерге сананган эмтир. Оны анаҥ той балкаштаҥ jазады, сööк-тайагын ол ок jымжак таштардаҥ ла этти. Экилезин тÿктÿ эткен: «Кижи соокко эҥ ле чыдажар учурлу» — деп, ол бойында сананган. Jе кижиниҥ тынын ого кийдирерге сÿрекей кÿч болды. Нени- нени бедиреп барар керек, jе бу jаткан улусты каруулдап jадар неме чыкпаста, ол ийт сананып, оны jайап баштады. 9 Ийт кызыл jылаҥаш, ол оттыҥ jанында ла jадып улусты ка- руулдаар учурлу болгон. Оны улустыҥ jанына, байагы эр ле ÿй кижиниҥ jанына jатыргызып, каруулдадып койды. Улген-кудай улустыҥ тынын кийдирерге эп-арга бедиреп, jÿре берген эмтир. Ийт кöрÿп турза: кижи аайлу кирип келди. Ол аай-баш jок ÿрÿп баштады. Бу, байла, ÿлгенниҥ карындажы бол­ гон, Эрлик деп (кезик улустыҥ айдып jÿргениле болзо, ол байа­ гы бир jердиҥ алдына кире берген кижи дежер, кезиги дезе — jок ол Эрликтиҥ бойы, ÿлгенниҥ карындажы деп айдыжат). Ийт Эрликти, кижи ошкош немени, ÿлгенниҥ эткен эки кижизине божотпой турды. Ол тушта Эрлик ийтке айтты: — Бу ме, сеге эттÿ сööк. ÿлген сеге андый курсакты бербе- ген. Оноҥ бу сеге ачу суу, оны ичсеҥ, сен тÿктÿ боло берериҥ, мен дезе улуска тын кийдирейин. 10 Ийт айткан эмтир, сööкти jип тура: — Jе, тынды кийдир, мен курсак jийин — деп. Эрлик барала, кайдаҥ да комургай сындырып экелди. Ол оныҥ бир учун jерде коштой jаткан эки кижиниҥ, озо бирÿзиниҥ кöдöниниҥ ÿйдине сугала, jаагы бултайганча ÿрÿп ийерде, ол ки- жиге тын кире берди. Оноҥ ол экинчи кижиниҥ кöдöнине су­ гала, учын база да ÿрÿп ийген турды. Экинчи кижи тынданып келген турды.