Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

2 Сананып-сананып отурза, саҥ ла башка бÿдÿмдÿ неме базып келди. ÿлген сонуркап оноҥ сураган эмтир: — Бу сен кем? — деп. — Мен jер-теҥистиҥ ÿстинде база нени-нени эдейин — деп. — Jайайын деп келдим — деп, байагы ÿлгенниҥ билбей турганы айтты. — Ады-jолыҥ не болотон? — деп, Улген сураган. — Адым — кижи — деп, байагы неме айтты. Улген ачынган бойынча, ого айтты: — Jерди мен эдип билбезимде, сен канайып эдерге умзан- дыҥ? Канайып сен оны эдетеҥ? Недеҥ сен оны эдерге туруҥ? 3 Кижи ого каруузын мынайда берди: — Сен таппаган немени мен эмди ле таап ийбейим. Jерди эдетен немени мен билерим. — Jок! Мен билбеген немени сениҥ билер jаҥыҥ jок! Сен оны кайдаҥ таап алатаҥ эдиҥ? — деп, ÿлген-кудай база да ачы- нып чыкты. — Калак-кокуй, сен ачынба, Улген, — деп, байагы кижи эм айдып турган туру. — Jе мен оны билбей-а, оны кайдаҥ аларын мен билерим. — Jе, мен ачынбайын, сен jер эдетен немени капшай табатан болзоҥ, тап — деп, Улген энчикпей айдып турган болды. Айдарда, кижи ÿлгенге айдып турган туру: — Ачынбас болзоҥ, jер эдетен немени мен чÿрче ле таап ийбей. Кöр лö турзаҥ мени — дейле, байагы кижи суудööн чöҥÿй калып ийген турды. 4 ÿлген кöрÿп турганча, суу борлоп, кей чыгып турды, кижи дезе кöрÿнбей ле барган эмтир. Кижи дезе сууныҥ тÿбине jеде- ле, анда тöҥöзöктÿ jерлерди кöрÿп, оноҥ кодорып алып, оозына тыктап алды. Суудаҥ чыгып келеле, Улгенниҥ алаканына бакы- рып, тöгÿп ийген эмтир. Улген-кудай jескинген бойынча, байагы jерди jер сайын чачып ийген турды. Jе jер бÿтпей, тÿс jерлÿ боло берген, а тÿс jöҥдÿ ле jер бÿде берген турды. Кижиниҥ оозын- да суулула тобрак тиштердиҥ ортозында артып калган болгон. Кижи ÿлгенниҥ кийнинеҥ ары ол тиштердиҥ ортозында суу- лу тобракты оостоҥ чыгара быркырып ийген турды. Ол быкырган тобрактаҥ улам байагы тÿс кыртышту jердиҥ бир кезиги састу jер боло берди.