Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

1 Бÿдÿки — иркит. Ол jаан сööк-тайакту кижи болтыр. Алган ÿйи де jаан эттÿ-канду, jараш та болгон. Кочкорбай деп атту казах маатыр Алтайды тоноп, улусты олjолоп, айдап турган. Ан- чада ла ÿй улусты олjолоп, jаражын ÿй кижи эдип алып турган болтыр. Ол тогус ÿй кижилÿ болгон. Кочкорбай кöö куйак кийимдÿ, чапкан ÿлдÿ албас, аткан ок кадалбас. Бийик, бöкö, jÿгÿрÿк атту болгон. Онойып, ол бир ка­ тап Бÿдÿки деп кижиниҥ jараш ÿйин аларга келген болтыр. Бас- тыра улус агаш-ташка jажыныжып jÿргилеген. Ол тушта Бÿдÿки ÿйи, бала-барказыла, кÿйÿзи Эрелдейле кожо Jыш jерине jеткен. Ого келеле, Кочкорбайдыҥ келер jерине бодолду сакып алган. Агаштарды карчый-терчий jыккан. 2 Бу öйдö Кочкорбай бойыныҥ черÿзиле, кöдöчилериле Бÿдÿки- ни бедиреп турган болтыр. Сууныҥ jанына турарда, сууны тöмöн такпагай агып келген. Айдарда, сууны öрö кем де jадып турган. Кем де ого Бÿдÿки Jыш jеринде jадып jат деп ого айдып бер- тир. Кочкорбай сууны öрö келген. Карчый-терчий jыккан агаш- тарга jедип келтир. Эрелдей jадыктыҥ алдында jадала, табышта- нып ийген. Кочкорбай бийик адыла jадыктарды ажыра калыдып келеле, кижини кöрÿп ийген. Узун сапту курч jыдазын кöдÿрип, сайарга: — Аҥ jобош, аҥ jобош... — деп айткан. Кижини сайарга бут бажына кöдÿрилип чыгарда, кöö кийими кöдÿрилип чыккан. Киндик тужы кöрÿне берерде, Эрелдейдин кийнинде jаткан кайны — Бÿдÿки кырлу кöҥдöй мылтыкла Коч- корбайдын киндигине аткан. Ээрдиҥ кажына jуук. 3 — Казым, казым* оорыйт! — дейле, jыгылган. Айлына эке- лерде, öлö берген. Кочкорбайдын тогус эмеени бар. Олор окты кöрÿп: — Эргектин бажынча окко батыр Кочкорбай канай öлтÿрт- кен! — деп, корголjын окты балбара чайнагылап, ыйлашкан. Анайып Бÿдÿки Кочкорбайды öлтÿргени ол. Онын учун алтай улус иркит улус алтай улустын тынын алган деп айт jат.