Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

1 Бис — Шал-Кайраканныҥ калыгы. Алтон тÿмен телеҥет пол- гоныс. Шал-Кайракан калыгын алганча, учудаҥ* качып чыкан. Кийнинеҥ Шал-Кайракан бойыныҥ каан-бийине алман jетирип тудуп турган. Шал-Кайракан öлгöн соҥында, аныҥ уул Ак-Сыба-батыр каан- бийине алман jетирип турган. Ол тушта калык ортозында коп чыккан, Ак-Сыба-батыр калыктаҥ jууган алманды каан-бийге jетирбей, бойына алып jат теп, коп чыккан. Ол коп каан-бийине угулган. Анаҥ улам каан-бий Ак-Сыба-батырга кара санаган. 2 Ак-Сыба качан алманды алып jеткенде, каан-бий jылкы малдыҥ jилинчек сööгинеҥ каҥза jазадып, ол каҥзаа корон са­ лып, тамкы* азып, Ак-Сыба-батырга тартсын деп бериптир. Ак-Сыба каҥзаны алып, тарта бергенде, каҥзазы коронго кÿйÿп, кайлынып* барыптыр. Ак-Сыба-батыр jерине jедип, алтын чылап саргарып, уурп öлиптир. Ак-Сыба-батыр öлöрдö, айттыр: — Калыгым маа кара эзеди. Мен öлзöм, эдим-сööгÿмди öртöп, кÿлÿмди öскöн jериме алпарып, чачып ийгер — деп айттыр. Ак-Сыба öлгöндö, эди-сööгÿн отко öртöп, кÿлÿн плаатка* ороп алып, Ак-Сыбаныҥ кара jаҥыс сыйны, ол кÿлди jерине jетирип, чачып ийтир. Ол сыйны ол jердеҥ jанбай калыптыр. Телеҥеди бу jерде полуп калтыр. 150. БООР КЕРЕГИНДЕ 1 Боор — алтай кижи. Адазы маймандардаҥ. Боордыҥ адазы — Солтон Эрчиш-Бажында jуртаган. Таш-Соку деп jерде. Кааныс анда болгон. Боор анда бичикке ÿренген. Он jети jыл ÿренген школдо. Калдан-каан табылбай калган. Тöртöн jыл албаты бил- беген. Казах оны билип, оны jуулаарга санаган. Оноҥ кыдаттар олор­ ды jуулап баштаган. Майман улус кааннаҥ база сÿрÿшкен, каан jок болзын деп. Министрлер албатыны ороп туткан.