Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

албатыны бактыртыр. Калганчы учында Чадакты Алтайга ийип- тир, андагы албатыны катап бактыртып, калан тöлöттирерге. 2 Чадак Урсулды öрö кал черÿлÿ келип jатканы Чарыштыҥ ла Бештиҥ ичине угулып келген. Молы, Куулjукай, Тузагаш деп jайзаҥдар албатызын Чадакка удура кöдÿриптир. Моҥолдор ло алтайлар ÿч кÿнниҥ туркунына тартышкандар. ÿчинчи кун эниргеери алтайлар олорды кайра сÿргилеген, jе оноҥ ары тар- тыжарга кучи jетпейтир. Ол ло кÿн эҥирде моҥолдор Jабаган- ныҥ боочызынаҥ база ажып клееткенин jайзаҥдарга улус jетир- ген. Уч jайзаҥ моҥолдорды jеҥип болбозын билеле, арткан-кал- ган черÿзин ээчидип, Чарышты тöмöн барыптыр. Алтайлардын оды тÿниле кÿйÿп турганын моҥолдор кöрÿп турган, jе тан адарда, кöрöр болзо: олордыҥ отторы öчÿп калган болгон. Монол- дор олордын качканын билеле, кийнинен ары сÿрÿжиптир. 3 Jайзаҥдар шыркалу улузын, бала-барказын, мал-ажын Ча­ рышты тöмöн аткарып ийеле, арткан jуучылдарыла кожо монол- дордыҥ келетен jолына jабак jазап алала, олорды сакыптыр. Моҥолдор öдÿп ле jадарда, jабактыҥ буузын тул келинге jай- заҥдар кестириптир. Оноҥ улам öштÿлердиҥ кöп черÿзи корум ташка бастырган эмтир. Оны кöрöлö, Чадак онон ары барары- наҥ коркыган: айландыра туулар, суунын эки jанында кайыр кырлар ого öштÿлер болуп кöрÿниптир. — Черÿÿмнеҥ коркушту коромjы болгон учун, бу jердиҥ ады коромjылу Корогон болгой — деп, Эр-Чадак айдала, ойто Чарыш­ ты öрö алган. Чадак коркушту ачынала, карган да улусты, jаш та балдарды öлтÿрип, уй-малды да кырып, Чарыштын суузына таштаптыр. — Качкан jайзаҥдар Алтайынын суузы канла акканын корзин, олор ойто Алтайына качан да бурулбазын — деп айдала, Чадак Бештиҥ ичи öрö ууланган эмтир. 4 Ойбоктын иркиттеринин Толдой деп бöкöзи ÿч jайзаҥныҥ кийнинен ары барбайтыр. Ол тоолу улусты баштап алала, коп jииттерди, койды-малды олjого апараткан Чадактын кийнинен сÿрÿштир. Толдойдыҥ ÿйин Чадак база апарып jаткан болгон. Толдой Чадакла jуулажып, оныҥ черÿзин кырган, jе Чадакты öлтÿрип болбогон. Чадак бастыра бойы кöö куйак кийимдÿ бол­ гон дежет.