Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

Эки балазына öргöö тудуп, Калданныҥ jерине jуртагылай бер­ ди. Эjен-каан, ачынганына чыдажып болбой, Калдан-каанныҥ jери дööн шилен (тарма) божотты. ÿч öркöштÿ тöö мал ийди. Орто- зында öркöжинде шилендÿ. Бир шилени анда болды, база бир шилени кызыл эҥирде кÿнниҥ бадыжы дööн кöрÿп, айылды тес- кери айланып jÿгÿрген балага табылар болды. Оноҥ туйук мÿÿстÿ кызыл-jеерен уй кÿн бадыжы дööн кöрÿп, мööрöп турза, анда табылар болды. 5 Ол шиленди божотконын Калдан-Ойроттыҥ jуртында кандый да кижи билбеди. Кара jаҥыс Шуну оны билип салды. Шилен- нин кайда табылатанын база билип койды. Бир кун эртен тура ак малдыҥ ортозында jортып jÿрзе — ÿч öркöштÿ тöö jÿрет. Ол тööни тудала, ортозындагы öркöшти ке- зеле, öртöп ийди. Тööни оноҥ ары мал эдип, jÿргÿзип ийди. Оноҥ ары Шуну-батыр табышы jок ок-jаанаҥ эдип алып, кызыл эҥирде ыйлап, кÿн бадышы jаар jÿгÿрген баланы адып салат. Кÿн бадыш jаар кöрÿп, туйук мÿÿстÿ кызыл-jеерен уй мööрöзö лö, адып салат. Тöрт кöстÿктÿ калтар ийт кÿн бадыжын дööн кöрÿп ÿре ле берзе, адып салат. Шуну мынайып кылынып турарда, Калдан-Ойроттыҥ кайыш курлу кара албатызы Калдан-каанына комудал этти: — Шуну бистиҥ азыраган малыстаҥ мал артырбай бараат, азыраган балабыстаҥ бала артырбай, ончозын öлтÿрип, шоктоп барат — деп. 6 Калдан-каан кара албатызын jууйла, кара-jаҥыс уулы, Шуну- ныҥ jаргызын эттилер: — Шуну мындый шок кылыкты эдип турган учун, оны кату каруузына тургузар керек — дешти. — Шуну-батырдыҥ бу шок кылыгы учун эки КОЗИН ойоло, ийттиҥ кöзин кондырар, эки jардын алала, ийттиҥ jардын кондырар — дешти. Jетен метр тамыны казала, ол тамыныҥ тÿбине чачар эдип — Калдан-каан jаргыны мынай этти. Онойдо эдип койдылар. Jаҥыс Эрке-Шуру-эjези бир де кижиге билдирбей, Шунуны азырап тур- ды. Эмди Эjен-каанныҥ jерине угулар болды, Шунуны öлтÿрген деп. Эjен-каан jуулап келейин дезе, Шунунын öлгöнин билбес,