Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

Оныҥ учы-бажын танызын, Тöрбöн-Ойрот албатызы деп. Оны ол бир министры таныыр деп сананып тура кöрзö, jе неме бол- бой туру. «Эм оны канайдар, кемге таптырар, айса болзо, кай­ ра табыштырар ба?» — деп сананадылар. Байагы jаан министр-коjойым Шунуга jеткен. Оныҥ апарып салган jери бар болгон. — Мындый неме келди адаҥныҥ айылына. Шуну оны билип ийбей-а-а. — Муны танызын деп, экелдилер... Ончозы канча кÿнниҥ туркунына ширтеди, jе таныыр кижи чыкпады. Шуну ол тушта сананып тура, мынай айтты: — Jе оны таныган кижи слер ле болыгар. Слер мынай айдар: «Ол бочкодо сууга агаштарды салып ийигер. Оныҥ jоон учы ка­ чан да мынай jайып турар, а ол jогынаҥ, кöскö бир де илинбес. Чичке учы öрö тартылар. Кичинек сууга салып кöрзöгöр — мы- наар тöмöн jайылып турганы — jоон учы, а öрö барганы — чич­ ке учы болор». Барала, мынайып ла кылынар. 11 Байагы генерал jедип барала: — Кайда, акыр, оноорды мен кöрöйин — деди. Шуну айтканы аайынча эдип, темдектеп алала, олорго апа­ рып, айдып берди. Танып ийген кижи болды, Шунуныҥ шылту- зыла. Байагы улус агашты алганча, jандылар. «Чын ла Шуну тиру болбой» — деп, олор алаҥзып, кайкап турдылар. Оноҥ öскö ого бажы эбелер улус мында jок. Бирÿзи бар деер, бирÿзи бир деер. Ондый болордо, байа ла база ченеер деп шÿÿнди. База эки куш бердилер, тÿп-тÿҥей саҥыскандар. Ол экÿниҥ ка- жызы саҥыскан, кажызы алтын-тоҥус? Тен канайдар да арга jок. Бу эки кушты ылгаар керек, jе канады-бÿдÿми тÿп-тÿҥей: саҥыс- кан ла саҥыскан. Байа ла Шунуга jетти, ол кайракан министр: — Jе, мындый неме келди. Эки куш экелт. Кажызы саҥыс- кан, кажызы алтын-тоҥус. Оны таныыр керек. 12 Шуну удура мынай айтты: — База ла слер таныган кижи болыгар. Мынай айдаар: «Бу эки кушты кöрöргö, теҥерини, ай-кÿнди jадалап ийер. Ол тушта тыҥ ээзин-салкын келер, а оноҥ эмеш-убаш салкынныҥ кийни-