Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

— Бу шилемир салтыр, бистиҥ Ойрот-каанныҥ тергеезине, ороонына. Бу не мындый болгон? — байала Шунуны сурап, кезедип берген. Кöрöр болзо, быjылгыла jылда балаланатан немениҥ ичинде. Тунгуш немениҥ ичинде ол. Кöк jарамас!* Тергеезине келеле, ол ло jыл балаланатан немениҥ мойнын кезип салып берген. Байа суруды бергелекте, адазы буру-jаргызын бергелекте. Калапту ла тужунда. Эм оныҥ бажында оныҥ адазы бойын бурулаганы бу. — Jе, эм кинчегинеҥ ажынган. Эм болбозо... Тынду немениҥ кинчегинеҥ ажынып келди. Эм муны мынай бурулаар — деди. 9 Оныҥ кийнинде jаҥыс кысту, эки уулду кижи! Кöк jара- мас! Jе канча jылдар öдÿп jаткан ине. ÿйелер солунып, карган кижи jажы jедип, божоп турган, jаш кижи jаанап, öзÿп, энедеҥ чыгып, элбек jонныҥ ортозында базып, чыдап ла jаткан! Онойып jылдар jылыжып ла бараткан. Онойдордо, байагы Шунуны тöртöн аршын jердеҥ казып, он- догы тамыдööн салып ийген болтыр. Министр кижизине jакыл- таны бÿдÿрзин деген. «Адазыныҥ кÿÿни мындый болды, мынай бурулатты, эм мыны канайдар?» — деп, министр сананып турды. Ойндо сананды: «Акыр, мыны jер ÿстине тенидер, ойто алтайы- на айланбас эдип ийер. А адазына айдар: “Мындый тамыга сугуп салдыс” — деер. Келеле, кöрöр эмес». Бот оной кылынган. Келеле, Ойрот-каанга айткан: — Jе, мынай jерди казып, орого сугала, бектеп салдым — деп. Адазы сананат, jе эм уулы шыралай-боролой, ондо божоп калар. Оной öскö jердööн, öскö каандар jердиндööн Шунуны министры тенидип ийди. Jе адазы уулы божогон, эмди амыраар деп сананган болзо, кайдаҥ! Оныҥ алдында jуулаган jерлериниҥ каандары ойто öч алар кÿÿндери келер деп. 10 Тöрбöн-Ойротты jуулар, уулы jуулаган-тажыган jööжöзин блаар деп шÿÿндилер. Эҥ озо немени Тон-Суур деп кааннаҥ. Ондо кандый да ÿч агаш экелген. Ол бу агаштыҥ jоон ло чич- ке учы кажы болгожын таныыр керек. Ончозы тÿп-тÿҥей агаш.