Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

3 Энем коркыган, jанында айылдарга барып, улустарды айт­ кан: «Барып кöрöктöр!» Тон-öдÿгин апарган. Тон-öдÿгин берген. Кижи семирип калган, jирме кÿнниҥ туркунына. Айылга келип, куучындаган: — Кижи кой саарга jÿреле берерде, салкын келген. Кижиниҥ ÿни шымыранган: «Тур, барар öй jеткен!» — деп. — Анаҥ ары нени де билбезим — деген. — Тургам, баргам ба? Билин келзе, jаан тайганыҥ бажында. Кандый да ÿн jакару берип турган: «Тур, барак!» — деп. Туман jылып отурган, кижи учып барган. Та кандый тайгага jеткен. База ла билинип келген: «Бу jылаҥаш тайганыҥ бажына канай келгем?» — деп сананып отурган. «Оноҥ база ла jаан тайгалар, суулар кечер. Арыырыҥ» — деп, ÿн айдып турган. Кижини кайда апарып jаткан, билбес. 4 (Карандажы Ерленбаев Мечет ол кижи 1956 jылда меге куу­ чындаган. Оноҥ öскö мен кайдаҥ билейин?) «Сени бис öнöтийин экелгенис, сениҥ эди-каныҥды арутап, экелгенис — деп, — сени азырап баштаарыс — деп айткан. — Сен jаан кам болорыҥ — деп. — Мынаҥ jанзаҥ, албатыга бы- йаныҥ jетирериҥ — деп. — Сен jозылу кам болорыҥ — де­ ген. — Чымалыны jи — деп айдар. Чымалы кой кире кöрÿнер. Оны jи» — деп айдар. Курт-коҥысла азырап бар jадар дийт. Оноҥ артышту jерге келгилеген. Артышты jип ле турган, jÿрÿп ле турган. Ол jерге бараак, ол jерге бараак деп. Jылаҥаш ла jÿрер кижи. «Бис сениҥ эди-каныҥды арутап койдыс, курт- коҥысла азырап сени jастыс. Jылу аржанга кир, jунун — деп. — Кириҥ jун» — деп. Бастыра jакылтазын берип, jакыйла: «Jа- нак» — деген. Ол база ла билинбей калган. Бир ле билин келзе — айылдыҥ jанында. Айылдыҥ jанына кел таштыйен эмтир. «Ийт кöрÿнзе, салбай тудала, отур» — деп, — улус кöрÿп ийзе, сениҥ jаныҥа келер» — деп jакыган эмтир. 5 Тöрöгöндöри сурап jат: «Сен нени эдериҥ?» — деп. «Меге jаҥысла албатыныҥ болужы керек — деп. — Мен кам кижи болорым». Jирме кÿн бас jÿреле, экелген немези кара килиҥ