Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

Каан бойы да санаалу, укаалу кижи, айлаткыштап, билип койгон: бу албатыныҥ ортозында jаан тöрöгöн кижи бар. Ол кижи тойды баштайтан, кöжöгöни тудатан. Кöйö бойы кожоҥчы да, тедÿ де болгон. Кöжöгöни туткан, кожоҥдогон: — Таjы торко тÿнтеге Тарай торко кöжöгö... 2 Мындый jараш ÿндÿ jакшы кожоҥ учун каан Кöйöгö алкыш сöс айткан: — Лйына толтыра бала азыра! Алтайыҥа толтыра мал азыра! Тойу jÿр! Кöйö бойы тодош сööктÿ кижи. Оныҥ учун албатыныҥ айт- каныла болзо, тодоштор мынаҥ ла таркап барганы бу. 120. ЭРЧИШТЕҤ КЕЛГЕН ТОДОШТОР Эрчиштеҥ келген тодоштор чачыла-чачыла, истежип, качып, Ээн-Учуктыҥ Бабырган тайгазына келип, шибееленген. Ол сööк мÿргÿÿл этсе, тайганы адап jат. Тодоштор келип токтогон соҥын- да, эмеш jуртап турала, олордыҥ бирÿзи Туба jерине, Кара-Jыш- ка аҥдап баратам, ондо jуртайтам деген. Туба jеринде аҥдап, ондо ло jÿр калган. Ол тодоштордоҥ öзÿп барган балдар туба- тодош болуп калган. Экинчи тодош бу бистиҥ Урсул ичине келип, jуртаган. Мын- да аҥдап-куштап jÿрген. Урсул ичинин тодошторы кара-тодош болуп калган. 121. ТОДОШТОР 1 Бу керек Эрчиш бажыныҥ айагында болгон. Бу jаан суунын jарадында тодош сööктÿ Падлай деп кижи jуртаган болтыр. Бир катап Падлайдыҥ ÿйи сууга барган. Jаратка jууктап келгежин, ыраак эмес кööлмöктö кеме айлан турган. Уй кижи барып, улуска айткан: — Мынаар, бу кööлмöктö кандый да кеме айланат. Кеменин ичинде кижи кышкырат: «Мени чыгарып алгар» — деп.