Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

3 Анаҥ эм эҥиргери, байа келер алтында, байа киши келер алтында кöрсö — казанды аскойон. [Алмыс] ондо тур ла jат. Мыныйтан ла jаҥыс ла туткан, тöшин jара кесинген мончо, байа кабырганы нени касандööн салыйан. Анаҥ ойто бÿдÿн [болка- лан], касан кайнап jат. Анаҥ кöр jат байа öбööн. Кÿп! — бер- бей-аа, ат тÿшÿрийен. А айдыпееренде, мыный-мыный ат деп. Анаҥ jыдусы кошту неме деп айткан теген. 94. ÿ Й КИЖИ АЛМЫСЛА JУРТАГАН 1 [Алмыс] — ол кижи. Натуральна киши болтуран ол. Ол ки- жиле jуртап туран туру. Ол ло Тобожок деп jерге Тагыйта деп эмеен jаткан. Обööни бар, бойыныҥ баласы бар... Ол ого jадала, байа öгööндÿ, балалу киши не, Тагыйта деп эмеен деп, алмат сööктÿ киши деген ол. Адам куучындотуртан. Онон [Тагыйта деп] киши ооруган. Кишиле куучындашпас туру, кемдööн до кöрбöс, ары баштанал jадар дийт тÿште. Анаҥ саседтери бас- келсе, тÿнде куучындаш jадар дийт кемле де. Казанданып, куу- чындаш jадар. 2 Анаҥ учында байа менин адамнын таайдасын кычырган эмтир, Алтын Тонды. Алтын Тон эмес, онын ады Куха деп киши не. Куханы кычырган. Куха кел камдаган. Кöрсö: байа киши алмыстакалан киши эмтир, алмысла jуртакалан. Эм мыны ка- ныйдар? Jаҥыскан арга jок айрар. Байа Куха деп киши кем деп нени кычырган, нама. Нама кишини экелип, байа наманы эке- леле, байа тостырар, байа алмысты ал чыгарга. А так ал чы- гайым десе, ол уй кишини бошотпой туран. Как-та оны ÿркÿдер керек болтуран учуш не (каткырат). Анаҥ ÿркÿдер арга jок. Байа кем деп наманы айу эдийер эмтир. Айу эткенде ле, байа киши jаткан... Ол агаш орын не. Мындый сетка туру... Ого кел нама... Байа таур кайда айак салтуран. Ого бар кептей соккон эмтир [алмысты]. Кептей соккондо, ол öйдö ол öбööн [кам]... [алмысты] тудала, сÿреле, апарган. Кышкыр, ойлот апарган ал- мысын, 3 Кöрсöҥ, ущо [алмыс] кир келген мойнчо, кишинин мойны- на не буулайтыр ак jипле. Бу койдыҥ jалмашы кайда, jарды?