Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

2 Суга апарала, кöчö сокты, бойыныҥ адын кайнадып, jип алды. Конып алды. Эртезинде база ла аҥдап барды. Jе ол эбеш барала, бойн jолын агашты кезип, бектеп салды, бойы ойто ке- лип, jажынды. Угар болзо: анда jÿрÿк — сок! — эдип калды. Наҥ кöрöр болзо — jÿрÿкте неме кöрÿнет. Ол неме — шаҥ! — эдип турат. Кöрöр болзо — бир кыс jÿрÿктеҥ шаҥкызы — шаҥкырт! — эдип, калып ийди jердöн. Ол келеле, алыйды кап- ты, сууды барып экелди. Тонын öрö кöдÿре тартты, тöҥмöгинеҥ эт кести, алыйга салды, отко азып, быжыр койды. Кыс ойто jÿрÿкке бакты, база jÿрÿктеҥ jÿрÿкке калып, барды. Ол кыс бар­ ган кийнинде, уул алыйды капты, этти тöкти, кашып, jанды. 92. ÿЧ КАРЫНДАШ ЛА АЛМЫС 1 Уч карындаш аҥдап jÿрген. Аҥдап jÿреле, кÿн сайын келер болзо, талканын кижи jип салган турар, кандый ажынаҥ кижи jип салган турар. Эки карындажын бирÿзи бурулаган: «Слер jип турган болбойор». Карындаштары ачынып: «Оскö неме jип тур­ ган болбой!» — деп айдышкан. Олор ачынала, öскö jерге аҥдап барган. Ол карындажы jадым, артып калган, ол одуда. База аҥдап jадар болзо — база ажын кижи jип салган. Оноҥ ло сагыжына кирген: «Карындаштарыма калас ачынган болтырым не! Азыкты алмыс jип турган эмес пе? Акыр, оны сакып кöрзö, кайдар?» — деп, ай-саадагын белетеп алды. 2 Сакып отурат эмди. Ийдин кендирле ÿзе тартып ийгедий эдип буулап алды. Бойы одуныҥ jанына jажынып, jадып алды. Чирик тöҥöшти тонло оройло, оттыҥ jанына кижи уйуктап jат- кан эдип, салып койгон. Кöрöр болзо — алмыс кел jат. Араай- даҥ jедип келди, алмыс-öгööн. Jылып келеле, байагы jаткан «кижидööн» алмыс калып ла ийди. Эки билегин сыймай тутса — jес тырмак*. Калып келеле, байагы jес тырмагыла тырмап ла берди. Аҥчы ок-jаазын божодо салып, öкпö-jÿрегин öткÿре аткан болтыр. Айдарда, тура jÿгÿрип, алмынды* ала койды, ийдин тукурды: «Тут!» — деди. Ийт бол­ зо — тудуп турды, бойы болзо — тудуп турды. 3 Тудужа-тудужа келзе, öлбöс болтыр. Албын ол кижиниҥ кый- нына чыдабас. Албын айттыр: «Олтÿретен болзоҥ, мениҥ öдÿгим-