Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

2 А соону айтчыт: «Эшикте туралып, бийтип-бийтип, мылчаны ачыпты, мени кишилер кыйгырып: “Бери кел, бери кел” — деп катырчылар деди. — Барган, барган да, бир де киши чок. А кышкы соокко соктыр» — деп. Анда десе эртесин толька* ки­ шилер айтыр: «Сени десе турлак кыйгыргын» — деп. 88. JЕС СЫРВАКТАР 1 Пурун алтай кижилер аҥнап ла азырантанар болтыр. Эки карындаш аҥнап бартырлар. Тÿш контен парактарына* jеет, одыҥ алынал, от сал, шай аас ищал, кеш киртен, огцоптенер болтыр. Кöрзöлöр лö — öрööртин, кырныҥ бажындын матап кеен эки кыс тÿштилер. Шамшаларыны öтире эттери кööринjит, эттерини öтире сööктöри кööринjит, сööктöрини öтире jиликте- ри кööрÿҥjит. Кыстар ÿзери кöрÿш, кÿлÿштилер. Айделе кыстар койыш шылап jалтыҥнап кеелтилер. 2 Улуг карындажыныҥ jÿрее jÿге да «шырт» ээт барды. Кыстар jеет келдилер. Ньеҥнери матап узун. Кел jеделе, колларыны jайыл-jайыл, отты айландыра секиртилер, отка тыҥ ньаҥнавий- тылер. Кищыг карындажы ол кыстарла ойноп, кавыжып, ыларны таштап, бойы таштадып, ооп ле барийт. Ажазы кöзиле кезет салза — jок, кезет салза — jок. Кыстар тыҥмазыла, кищееш карындажыла ойноп-ойноп, ажазынсаа кеелтилер. Ажазы бойына ньаҥнатпийт, палтала кезет саалjит. Айде туружа-туружа, тÿн кирварды. Ощы карындажы кыстарныҥ ортаа jаат, уйтавийди. 3 Улуг аҥжы ажазы уйтавийен бол, кöзини унапсал, jаатjит. Кöрзö, кыстар уйтавийтилер. Ажазы кыстардын сурапjит: «Слер кажан уйтавийен болсаар?». «Бистиҥ кöстöривис тыҥ ле jажар- се, тегриде шаган шылап сурлапсе, ол тушта бис тыҥ уйтаптен болорывыс!» — деп, кыстар jарышле jооктоп бертирлер. Кöдöрö уйтап калтырлар. Кижыг карындажы биее уйтаккаан. Улуг ка­ рындажы jаат-jаат ле, тур кöр салjит: кыстарныҥ кöстöри jажар- вийт. Катап тур, кöрзö, уйтаптылер, кöстöри шала-шала, арий- арий ле jажарjит. Аҥжы катавак jадыйды. Орто тÿндин ööтпанде ле, тур кöрзö — аал, jÿг да ҥайле jаарjит. Ол ыларныҥ (кыстарныҥ) кöстöри болтыр, калфегцек ки-