Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

2 Jе кöрÿк айуныҥ тыҥ тудужынаҥ чыдашпай, анаҥ айрылып чыгарга сананган. Ол айуныҥ колынаҥ чупчылып ла чыгып jадар- да, айу оны сооро туткан эмтир. Оныҥ тырмакту сабарлары кичинек тындуныҥ сыртын чийÿлей тартып калган турды. Кöрÿк сыктаганча, байагы ла мöжине jетти. Айу-кудай сананды: «Акыр, мыны мынаҥ ары незин кезедер? Тегин де сыртын сыйра тар­ тып ийдим эмеш пе! Анайда ла ыйлап jÿрзин!» Кудай-айу ол бойынча теҥериге чыкпай: «Акыр, база кандый аҥ-куштар бар, оны лаптап кöрÿп, öйинеҥ öдÿп тургандарын эмеш кезедер» — деп сананды. 3 Бир кöрÿп турза: кара куш мöштиҥ кузугын jип, талдап, бир- зин чокуп, таштап турган эмтир. «Сеге андый неме кайдаҥ табылган эди?!» — деп, айу-кудай сананган эмтир. Ол таралды укса — тарал тен кыйгырып ла турды. «Кузукты сен чокырлап jибе!» — деп сураган эмтир. «Jок!» — деп, тарал кыйгырган. Кудай-айу ачынала, таралды каргаган: «Кöрмöстö, сенде, тишке келгедий эт jок болзын, торологон бойы торо ло jÿрзин, калак- тап ла jÿрзин!» — деп шыпшап салды. Ол öйдöҥ бери тарал мöштöрдöги кузукты «тырык-тырык!» деп ачынып, калактап jÿрген эмтир. Кöрÿк дезе öзöҥ лö бойы артып калган. 52. СЫНМА НЬААН МОН Чайачы пеес куштарны чайапсан. Сынма ньаан мон. Пир катап сынме ÿчерде, ол чайачы адынаҥ аҥдарыл пар тÿшкен. Андаҥ сынманы каап чÿп, каныны, эдини пеес-балыкка, корта, сыгына, кушка ÿлеп сан. Аҥ учун пир тудам чайачы эткен сын­ маны. 53. БАШ-КÖС* 1 Озодо эjелÿ-карындашту, öскÿс балдар, болгон. Эjези ус бол­ гон. Не ле немени кöктööр. Олор бай улуска jалчы болуп jÿрген- дер. Кичÿ суук ай келерде, карындажы эjезинеҥ суранган: «Мен курсак бедиреп, öзöктööн барып кöрöйин». Эjези божодып ий- ген. Карындажы куш болуп, учуп барган. Ол jаан öзöктиҥ jаны- на барарда, анда кош тыт* болгон. Анда курсак jок болгон. Уул бала ого ло öлÿп калган.