Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

— Эртен кем кÿнди озо кöрöр, ол кижи jылга кирер — деп, Кудай jap эдип jат. Эм бис экÿ jылга кирер керек. Кемис ки­ рер? — деп, чычкан тööдöҥ сураган. Анайып тöö деп коркушту jаан малдаҥ чычкан сураган туру. 2 — Ы-ы! Сен jудурукка келбес неме, туралала, кÿнди канай озо кöрöргö туруҥ? Мен озо кöрöрим! — деген. — Сен мениҥ öркöжиме чыгаал! Анайып тöö кÿнчыгыш jаар баштанып, jадып алган. Чычкан кичинек неме тööниҥ öркöжине чыккан. Чыгала, кÿнбадыш jаар кöрÿп алып, отурган. Jарык таҥ аткан. Чычкан тÿниле уйуктабаган. Тöö кÿнчы- гышты ширтей берген. Чычкан тööдöҥ коркуп, кÿнбадыш jаар алаҥзылу кöрÿп отурган. 3 Кÿн чыгып келетсе, jаркыны одоштой тууга озо тийбей. — О-ой, öрöкöн! Слер унчукпазаар да, кÿнди мен озо кöрдим! Jылды мен алдым! — деп, чычкан кыйгырган. Кыйгырала, öркöштöҥ тÿже калыган, jанында jаткан кÿлдеен кирген, ол jанынаҥ чыгып, маҥтай берген. — Jок! Jылга бойым кирерим! — деп, тöö кыйгырган. Маҥтап барала, кÿлди каскан ла каскан — чычканды таппаган. Бот оныҥ учун Кудай jылдыҥ баштапкызын Чычкан jыл деп адап, оны jылга кийдирип салган. 42. КОЙОН-JАЙЫК 1 Алдында бистиҥ jерде, айылдардыҥ тöринде койон-jайык, деп маадай* отуратан. Ого кыс баланыҥ седеҥи деп, jинjи-тана иле- тен, тепшиде кÿндÿлÿ отуратан. Койон-jайык табылганы керегин- де мындый куучын бар. Jаантайын ла айдыҥ сегис jаҥызында ÿч-Курбустанныҥ ÿч кызы куулар болуп кубулала, ару актаҥ тÿжÿп, Сÿмердиҥ бажын- дагы Сÿт-Кöлгö эжинип туратандар. 2 Бир катап бир малчы аҥдап jÿреле, Сÿмердиҥ бажындагы Сÿт-Кöлгö jеткен. Сÿт сууда табышту талбынгылап, кÿмÿш тере- лерлÿ, чаҥкыр чачтарлу ÿч кыс эжингилеп jÿрген. Ак куулардыҥ канаттары jаратта jаткан. Канаттар айдыҥ кöгöлтирим чокторы-