Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

ойгозып турайын. Элчиге баратан jериҥ бар болзо, бичик апарып берейин. Jерге jÿретен тындуларды кижи колго тутпаган. Кижиге наjы* болгонынаҥ ары тындулардыҥ jозогы кöп болуп барган. 26. ЧАЙЫК Озо-озо, озо чакта jер тÿс болгон дежер. Ол анай турганча, чайык чыккан. Jе турган да болзо, тайгалардын баштарын алба- ган. Чайык токтобосто, jабызабаста, jаан улус jети jашту конур кыс тайган дежет. Онон улам суу jабызаган. Бала тайган кийнинде, Корбон суузы кÿлÿреп-калырап агып jадар. Качан суу jабызарда, öзöктöрдиҥ аттары табылган: Каспа, Ороктой, онон до öскö. Чайык деп, тöгÿн дезе, Короты ла Кор­ бон бажында салдын арткан-калган темирлери бар. 27. КАПЧЫК* 1 Бу чöрчöк озодо jаан чайык болгоныла колбулу. Алтайда, кан­ дый да бир кобыда, бала-баркалу эмегеч-öбöгöн jуртаптыр. Огöни иштенкей де, санаалу-укаалу да, нени ле эдип билер кижи бол­ гон. Ол кижи jуртап jаткан эжине бир де неме айтпай, jÿре ле берип турар. Ол тужында ÿй кижи эр кижинен: «Кайда бол- дын? Неге бар jадыҥ?» — деп, сурак бербейтен. Ондый jаҥ болгон. Онойып, ол кÿнÿҥ ле jÿре бер турар, эҥирде арыган, jобогон, суузаган келер. Эмегени ÿн де чыгарбай, кара суунан уруп ла берер. Байагы кижиниҥ арыганы jоголо берер. Онойып узак öйлöр öткöн. Эмегени кара суула азырап ла койор, чылаган ки- ж инин арыганы-jобогоны jылыйып калат. 2 Бир кÿн ÿй кижи айлында jаҥыскан отурарда, jер алдынан курумжы тонду бир кижи келген. Кир келген кижини эмеген алтай jаҥду кÿндÿлеген. Нени берген дезе? Байагы кир келген кижиге кара суунан уруп берди. Айылчы кижи ичеле, айткан: — Бу кандый тату, jакшы аш! Кижинин арыганын-чылаганын jоголтор!