Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

Бар анайда айдала, теҥери jаар jÿре берди. Ат айтты: — Мен Алтайдыҥ сынына ла jÿргейим. Эски сööк кугарып, jер болуп калбай. Эне-Алтай jаранып, туу да болуп бÿтпей. Jаҥыс та болзо, jÿрерге jалаҥ артык эмей. Таскылына чыгып барза, тайга да артык болбой. Алтайга мен аргымак болуп, анданып та jадарым. Аштагажын, арыгажан, отоп то jÿрерим. Jескинеерзе, тескинерге jер артык болбой. Анайып ат jерге jÿрерге jöбин берип ийди. 6 Бу тужунда Jайучы сурады: — Бу слерге качан да öлбöй jÿрзеер jакшы ба, тен öлö берип турзаар jакшы ба? Ийт турала, аттан озолоп, айтты: — Карыйла, öй öтсö, öлзö торт болбой. Качан да öлбöй ка- найып jÿретен? Бойы öлзö, балазы артар. Балазы öлзö, оныҥ балазы артар эдип jайап салбай. Теҥери jемирилбес jаҥду, jер аҥданбас учурлу. Jе, мен jерге ле jÿретем. Ийт анайда айткан бойынча, jерле маҥтай берди. Jайучы кöрÿп отырза — jерге барган неме: ат, уй, ийт, jылан. Jайучы сурады: — Jарымыгар öлбöй jÿретенеер бе, тен ончогор ло öлÿп ту- ратанаар ба? 7 Чычкан айдат: — И-та-тай! Олöр болзо, ончозы öлÿп турар керек. Олбöс болзо, ончозы тирÿ jÿрер керек. Jайучы сурады: — Сен кемди «и-та-тай!» — деп айдып тургаҥ? Тöртöн кÿн jайык болор. Тöртöн кÿннеҥ тöрт кÿн арткан. «Салды чебер- леер!» — деп айдарымда, «öлöр болзо, текши öлбöй!» — дейле, салдыҥ тÿбин ойо кыркыгаҥ. Сен, чычкан, бастыра тындуларды ÿзезин сууга чöҥÿрип ий jастагаҥ. Чычкан тура jÿгÿреле, айтты: — Мен, jердиҥ ÿсти талай болуп турарда, кеме кыркып jÿре- тен болгомдо, теҥери дööн не jÿткÿйтен эдим? Анайып, чычкан кайдаар да барарын айтпай, тура jÿгÿреле, jер jаар кире берди. 8 Jайучы ачынган бойынча, арткан тындуларга сурак та бербеди.