Несказочная проза алтайцев. - 2011. (Т. 30)

4 Елбегениҥ эмеени jада каларда, ол бойи су алгызы, Jелбер- Таш деп jер jаары кöчкöн. Онто барала, калчуузы* тударда, Ел- беген jети башту болуп калчуурган. Онойтордо Алтын-Кöлдö jат- кан албаты Кÿнге комудал угскандар, Елбегенди абарзын деп. Кÿн теҥеридеҥ тÿшкен, Елбегенди тудып, кÿлÿп апарарга. Кÿн теҥеридеҥ jерге тÿжерде, Кÿнниҥ изÿзине jер ÿстÿнде агаш, öлöҥ кÿÿп берген. Оноҥ ло бери бийк-бийк тастаракай тайгалардыҥ баштарында агаш öсбöс болуп артып калган. Онойтордо, кÿн Елбегенге jеткен jок, теҥери jа ойто чыкан, Айды ийген: «Jерге тÿжип, Елбегенди тудып, кÿлÿп экел — деп, — оноҥ башка Елбеген албатыга ач-амыр бербей jадыры» — деп. 5 Ай теҥеридеҥ тÿжип келеле, Елбегенди Jелбер-Таш деп jерде туткан. Елбеген jердеҥ айрылып барбаска, jаан уйа талды тут- кан. Ай Елбегенди öрö тартарда, талдыҥ тазылы jердеҥ jулуна берген. Ай Елбегенди jаан талла кожо jердеҥ öрö кöдÿрип ба- рарда, Елбегенниҥ отугынаҥ отук тажы jерге тÿшкен. Эмдиги jетире ол ташты Отук-Таш деп адап jадылар. Отук- Таш Jелбер-Таштыҥ алты jанында, Алтын-Кöлдиҥ сол jаказында сууда туры. Отук таштыҥ jооны мындый: бийиги — эки метр, туралары — бир jарым метрдеҥ. Качан Ай jерге тÿжерде, тыҥ суук болгон. Jе ол суука тын- ду немелер öлбöгöн. Улустар айлдарыныҥ эжигин ачип ийле, айды кöргöндер. Оноҥ ло бери кижиниҥ jÿзÿ суука тоҥмой jат, а колы, пуды дезе суука тоҥып jат, беелей*, öдÿк jок болзо. 6 Эмди Елбеген кайда дезе? Ак толун-толо Айда Елбеген кору- нет: алтап турган айры путту, алы jанында агаш талду. Кийн jанында кичинек кара, ол кижилер кайнаткан кара казаны кöрÿнет. Елбегениҥ ай малтазы Алтын-Кöлдиҥ тереҥ тÿбине тÿшкен. Елбеген талды тазылыла jула тарткан jери, тереҥ оро болуп артып калган. Ол оро эмдиги ле jетире Jелбер-Таш деп jерде оҥороип калган jадыры. Елбеген эмди де Айла согужат ошкош. Айдыҥ кызыл толун- да Ай кызыл болуп чыгып jат, бир ле иҥирде он тöртинчи кÿнде, ай jаарыганаҥ ала...