Мифы, легенды, предания тувинцев. - 2010. ([Т. 28.)

1 Кертик-Кара дөңмээниң эъдин үзе манзылаткаш, оозу куй- лаан, хилинчектенип чыткаш: — Чеже-ле дириг кижи ханы соруп чоруур деп сен, черле бирээни көргей-ле сен, кедереп барып сен, Сеңгин, хептели бээр хүнүң бар-ла эвеспе! — деп, Сеңгин-Чаңгыга өжээн-килеңи хай­ нып кыжанган дээр. 2 Сеңгин-Чаңгы бир-ле кыжын Чадаана кирип, ноянның ер- гээзинге Шагаа-найырга чорааш, Ишкиндиве чанып бар чоруп- тур. Орайтаан. Соок-даа чыккыладып кээп-тир. Чаңгы соогунга шыдашпайын, хонуп алыр дээш, аңчы Чыртак-оолдуң кыштагда аалынга чедип келген. 3 Чүгле аскынга ей малдыг-даа болза, аңчы Чыртак-оол чаңгы- зынга тулган семис ирттиң ужазын салып-тыр. 4 Соокка доңган-дожаан чаңгы семис эътти таптыг дайнап алыр-дыр деп бодааш, чиигеп алыр-дыр дээш, эштенчизи-биле дашкаар үнген. 5 Чыртак-оол оларның соондан үне халааш, бүдүү дыңнап ту­ рарга, Сеңгин-Чаңгы эштенчизинге: — Аңчы-даа кончуг ирттиң ужазын дүлген-не болгай, оол, кыдаттан чаа садып алган бижээм чүве, мооң бизин дашка ша- лывыдам — деп чугаалап-тыр. Чыртак-оол тургаш: — Каям, хайыраатымның бижээн мен шалып берейн — дээш, ооң бижээн барып ап алгаш, турган хаяга бижектиң бизин удур идип-идип, дедир тутсупкаш, өөнче кирип кээп-тир. 6 Аңчы-даа, чүү боор, ужаны чалгалааш, чаңгының мурнунга эккеп салган-на. Чазый чүвең ужаны кезер дээрге, бижээ эдирээ- биле дөмей дөгей* чүве бооп-тур. Хорадаан шии-биле чаңгы ол-ла хевээр куруг хонуп-тур. 7 Үш хонганда, Сеңгин-Чаңгы Чыртак-оолду аалынга келди- рип алгаш, база-ла балдырының эъдин чире манзалааш салган- дыр. 8 Аңчы Чыртак-оол Сеңгин-Чаңгыга ежээн-кылыын мынчаар ырлап чораан дээр: Ужа салып бээримге, Улуургааштың чивээн Сеңгин.