Мифы, легенды, предания тувинцев. - 2010. ([Т. 28.)
8 Ол хуралга чанчын-чургаан олура: — Чурттуң девискээри кайы хирел? — деп айтырып-тыр. — Шоолуг-даа чурт албас мен ийин, Сагаан-Толагай, Сарт- Толагай, Шара-Сүүр деп уш ожук дажы ышкаш уш суур бар, ону алыр мен — дээн. Оон чанчын-чургаан олура: — Бо чуртуңнуң байлаа чул? — деп айтырган. — Ол уш сүүрнүң аразында Төрээ-Нуур деп хөл бар, ооң мурнуу чарыында Хаан-Көгей деп тайга бар, оларның ортузунга өрген каккаш, аът өрттеп каарга, Хаан-Көгейниң оъдун оъттап, Төрээ-Нуурнуң суун ижип турар — мындыг байлактыг, бичии ыңай чер чуве ийин — дээн. Чургаан олура: — Сен чуртуңну бичии кылдыр сөгледиң, назының кыска, ажы-төлүң эвээш болур кижи-дир сен — деп-тир. Бүргүт-Чаңгы олура: — Шынап-ла, эртен, кежээ чылгы кээп суун ишкеш, ыяжын- че девээлеп уне бээр чер-ле болгай — деп каан. Чургаан биче када бодангаш: — Ындыг-дыр, ол чуртуңну ап-тыр сен ийин. Алдан дерт өрегең-биле тускай кожуун бооп чурттаар сен, ынчаарга, сээң бо данчыкка чугле манчың* кара болду, ынчангаш Кара-Манчы аттыг болур сен — дээш, таңма берип каап-тыр. 9 Оон Бүргүт-Чаңгы чуртунга келгеш: — Чон, ха-дуңма, мен мындыг херекти кылып келдим — деп, албаты чонунга айыткап-тыр. 10 Ол үеде аңаа улуг аш болган чуве-дир. Ынчан Кара-Манчы Моолдан бежен теве чуъгу далган чудуруп эккеп, албаты чонун аш-чуттан чайладып алган. Ону телээр дээш, Бүргүт-Чаңгы Хаан- Көгейниң Чаныылыгга кээп, биеэги чиңзелиг бөргүн ай сывынга азып кааш, боду баштааш, айлап туруп, бежен барба ай казып ап-тыр. Биеэги ерезин телээр дээш, казып алган бежен теве чуъгу ай-безин Моолга чедире бээрге, олары албаан. Ынчаар орта, Бүргүт-Чаңгы демги ай-безин дедир эккеп, албаты чонунга улеп берипкен.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY3OTQ2