Мифы, легенды, предания тувинцев. - 2010. ([Т. 28.)
одаан кээп көөрге, Амыр-Санаа шагда-ла арлып чоруй барган, мойнунда ожук кедирип каан ооң эңгини алгырып чыдып-тыр. 6 Амыр-Санааның изин тыппайн, сурген шериг Чиңгени өрү үнгеш, Чиңгениң бажында Чаламалыг деп арт кырынга кээп хон- ганнар. Кежээ, куш дүннээр үеде, ол хөй шериг одагланып, аш- танып-чемненип алгаш, удуп чыдып турда, хөй-ле өөр куу деп куштар оларның артында сынга кээп дүннээр дээш, дааш-ши- мээн үндүрүп, хонуп туруп берип-тир. Ол хамык куштуң алгы-кышкызын кыдат шериг уйгу кадын- да Амыр-Санааның хөй аг-шерии бисти бүзээлепкени ол-дур дээш, хемни куду-ла баскылажып, угаан-кут чок дезип баткаш, ол-ла хевээр Бээжинче кире берген. 7 Ынчангаш ол шагдан бээр куу деп куш күзүн чанып, чазын катап келирге, ол үениң херээженнери — бистиң улуг бээвистиң тынын алган куш чүве бо — дээш, бажынга думаалай кедип, өөр куулар ужуп эрткен болза, оларга тейлеп чалбарып турар апарган чүве-дир. 8 Амыр-Санаа ол-ла чоруткаш, Манчүректиң Көжээ-Бажынга келген. Ол арт кырынга сарыг шайын хайындыргаш, сиген чулуп алгаш, ооң бажын тааргаш, чажыын чажып олура, мынча дээн дээр: — Кодан кулааның каразы чидерден бээр, Дээрге демир куш ужуп кээрден бээр; Демир удаэын чугаалап турардан бээр; Чериниң алдын, мөңгүн — бүгү байлаа Чоннуу болурдан бээр — Эчис-күзелимге чедер мен! Ол үеде чон ха-дуңма болуп катчыр, Орук, кызыгаар-даа аңгылашпас апаар, Ыяш-даш, мал, тараа-сиген ажылдыг болур! — ынча дээш, ийи адыжынга ууштап орган оът-сигенин чүк сана чажыпкан. 9 Амыр-Санаа арт бүрүзүнге ынчаар-ла алганып-йөрээп, даңгы- раан берип чорааш, соңгу чүктүве олчаан арлы берген. Амыр-Санаа, Демир-Санаа алышкылар соңгу чүкте улуг ко- дада* чурттап турар. Олар өртемчейниң келир үезиниң дугайын- да улуг эртем чогаадып турар, ооң авыралы кажан-на ийик — аас-кежиктиг үе келир — дижип, ол үениң кижилери ынча ди жир турган.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY3OTQ2