Мифы, легенды, предания тувинцев. - 2010. ([Т. 28.)

аразы-биле өде бээр болган. Амыр-Санаа Шыдарга хөрүктеп каан изиг демир тудускан. Шыдар ону алгаш, хойлапкан. 7 «Ам ооң кужу ажыг болу бергени ол-дур» — дээш, Амыр- Санаа дезипкен. Шыдар тура: — Кортпа, ажырбас! — деп чадап каан. 8 Амыр-Санаа шериин эдерткеш, Каа-Хем өрү чоктаан. — Ону чедип барып эккелиңер — дээш, Шыдар ооң соондан шериин чоруткан. 9 Амыр-Санаа Каа-Хемни өрү өскеп чыдырда, Шыдарның ше- рии аңаа чыпшыр чедип кээп-тир. Ынчаарга Амыр-Санаа Ак-Хая баарында ийи улуг даштың калбаанга аъдын баглааш, кертиинге боозун хараалдааш, аткылап-ла эгелээн. Шыдарның шерии кезек аткаарлай бээр орта, Амыр-Санаа Каа-Хемни ору теппишаан чок­ таан. Ооң аът баглаан дажындан дыт унгени ол. 10 Амыр-Санаа Сайырам-Боом бажынга баргаш, аңаа доорбаш чыггаш, оларны аргамчы-биле кудургай куду көрүндүр өртегилээш, кырынга даш оваалап каан. 11 — Че, көрдүң бе, кээрге-ле, бо чудуктар кырынче чуглуп ба- дар кылдыр багларын узе кескилептер эвеспе — деп сургааш, бир кижи чыттырып кааш, боду ис будулдуруп Хараалдааш, артыы Улуг-Хемни куду бадып каап-тыр. 12 Амыр-Санааның доскуулда кижизи көрүп чыдарга, Шыдар- ның хөй шерии Сайырам-Боомнуң арга чарыында дуурмуп* бар чыткан. Ам чуу боор, демги доскуулчу өртегде доорбаштарны узе кескилеп-ле бадырган. Ол хамык чудук эттеп баткаш, Сайырам- Боомнуң көшке хорумун хөделдирерде, Шыдарның аг-туме шерии Каа-Хемдиве дүлдүнүп калган. 13 Чугле чаңгыс кижи тынныг арткаш: «Сайырамның сайы дег хайыраан хөй өөрүмнү!» — деп халактап, хемде салдаан доор- бапггарның кыры-биле бар чыткан дээр. 14 Амыр-Санаа ол-ла чоруп олура, Хем-Белдиринден кээп кеш- кеш, Улуг-Хемни куду бадып каан. Шыдар ону дыңнааш, кады чораан шерии-биле суруп-ле берип-тир. 15 Амыр-Санаа бадып бар чоруй: — Чуртумну ээн кааптым аа! — деп хараадааш, оттуунуң дажын согуп чорудупкан.