Мифы, легенды, предания тувинцев. - 2010. ([Т. 28.)

А мөге салыкчызы ону дыңнап алгаш, мынча деп чарлап-тыр: «Өвүр, Чалааты-Хоолу хемниң мөгези Кара-Начын, Кожай-Торга- лыгның мөгези Ак-Начынның түрүн базып девип үнүп келди...» Кара-Начын шүглүп үне берген. Байыр көрген ол чоок кавы- ның чонунга, найырга Чалааты-Өвүрнүң Хоолу хеминиң мөгези Кара-Начын шүүлген деп чугаа тарай берген. Ол-ла хевээр Чалаа- ты-даа, Хоолу хем деп аттарны олчаан адай берген. 84. ОЪТЧУ-КАРА 1 Оътчу-Кара деп кижи турган чүве-дир. Ол кижи болза дээр- кудайны оъттап-чадап тургаш, харын-чаъзын чагзыр кижи турган- дыр. Бир чыл иштинде чаъс-даа чагбас, хар-даа чагбас кааң-ха- лыын дүшкен турган-дыр. Камчы-Чаңгы деп чиңзе кадаан дүжүмет кижи турган-дыр. Оътчу-Караны Камчы-Чаңгы кыйгыртып алгаш, айтырган: — Че, Оътчу-Кара, бо оран-чуртувус тараа-быдаавыс болгаш оът-сигенивис каткан турда, чоп чаттавас апарган сен? — дээр­ ге, Оътчу-Кара олургаш: — Аа, мен-даа чадап каан мен ийин, хайыраатым — дээн. 2 Камчы-Чаңгы олургаш: «Бир шай, бир таакпы берейн, оъттап- чаттап чагдырып көр, бо кудайны» — деп шаңнаан. Оътчу-Кара ол шай, таакпызын ап алгаш, чана бергеш, дээрни-кудайны чаг­ дырып чадап каан. Камчы-Чаңгы Оътчу-Караны кыйгыртып ал­ гаш: — Чоп мегеледиң, кулугур? — дээш, ийи холун хүлүп алгаш, чүвүрүн уштуп алгаш, уш кижи кыйгырып алгаш, бир кижини хөрээнче бастыргаш, бирээзин ийи будундан бастырып алгаш, хаак талды кезип алгаш, хап-ла турган. Ийи балдырының эъдин үзе шаап-шаап чорудупкан-дыр. 3 Ол Оътчу-Кара оон тургаш, бөргүн дедир, тонун дедир кедип алган аалындыва алгырып-кышкырып: «Алдайым, Кудайым, Дээрим» — деп чанып орган-дыр. — Камчы-Чаңгының аал-чурттун, азыраан малын, ажы-төлүн тудайн, Алдайым, Кудайым, чаап берип көр! — деп, алгырып- кышкырып чанып чытканын чон дооза дыңнаан чүве-дир.