Мифы, легенды, предания тувинцев. - 2010. ([Т. 28.)

— Ындыг болза бо баалыкка олур, аң сегиртип берейн, бо аң оруу чер-дир — дээш, каккаш чоруп берген. Оон көөрге, чиде берген. 6 «Кандыг аайлыг чоор?» дээш, аъдының турган черин көөрге, изи чок болган. «Бо чүү болду?» деп кайгап турда, уш мыйгак маңнажып келген. Тура дужер орта, эң улуг кула мыйгакты адар- га, чаа дегген, барып ушкан. Оон көөрге, демги уруг каттырып хап олурган. 7 — Аа, кежээ-ле адар аңчы-дыр сен — дээш, аъдын баглап кааш — чаа, аңың сой, мен от оттулайн — дээш, от оттул- ган. Ашак-даа аңын союп, бузуп, эъдин шиштеп, чилиин соп чип турган. Демги уруг эът-даа чи дээрге, чивес болган. 8 — Чоруур-дур — дээш, аъттаныпкаш, хап бар чыткаш, ээй тырткаш, дедир хап келгеш: — Сен ам чон аразы кирер деп бодап чоруур кижи-дир сен, ол шын-дыр. Уругларың база улгады берген-дир, аалыңдан чорут­ каш, бир улуг лама кижиниң өөнге баар-дыр сен. Мени, мындыг кижээ* ужураштым деп кижээ сөглеп болбас эвеспе. Оон чорут­ каш, бир бай кижээ баргаш, аът-хөл ачылап алгаш, чон аразын- че көжүп чеде бергеш, байып, сегип, кончуг эки бай амыдырал- дыг чурттаар-дыр сен. Ам ийи борбак октуг-дур сен, ам ол чуу боор — дээш, дары-коргулчун берген. 9 Ашак эъдин чуктеп алгаш, чанып келгеш, кадайын, уругларын эъттедип алгаш, мыйгааның эъдин чуктеп дажып алгаш: — Чаа, ам мен чоруткаш, аът-хөл чуве ачылап эккээйн — дээш, чоруп берген. 10 Оон ам чон кыдыынга чедип кээрге, бир улуг ак өг турган. Кире бээрге, улуг лама кижи олурган. Мендилежип чугаалаш- кан. 11 — Кайыын келдиң? — дээн. — Тайга чурттуг кижи мен, ам чон аразы кирип, ажыл кы­ лып, тараа тарып чип чурттаайн дээш келдим — дээрге, лама шо каап, судур ажып көргеш: — Сен-даа эки чурттаар-ла кижи-дир сен, бир кижээ ужу- рашкан кижи-дир сен, ооңну чугаалап көр — дээн.