Мифы, легенды, предания тувинцев. - 2010. ([Т. 28.)

Аңчы көрүп олурарга, кадайы тура халааш, одаг хүлүнге чыда дүшкеш, аңдааштаны кааптарга, кыс көк бөрү апаргаш, маңнап чоруй барган. 5 Аңчы одааның чанынга эптиг черни тып алгаш, боозун ада- рынга белеткээш, манааш олурупкан. Кежээкиниң кызыл хүнү дүжүп келгенде, кыс көк бөрү-даа бир хойну эгин кырында са- лыпкан бо маңнап олурган. Аңчы боозунуң хараалын көк бөрүнүң өкпе-чүрек дужунга кииргеш, боолапкан. Аңчы дииреңни ынчаар базып каан. Аалынга чанып кээрге, кадайы-даа анаа олурган. Ада-иези-даа кеннин баък чаңнап, сывыртаваан болган. 53. САРЫАБАЙ АҢЧЫ 1 Сарылбай деп бир аңчы кижи чораан. Даңгаар-ла аң-балык, ай-шеңне-биле амыдырап чораан. Үш өшкүлүг, чондан үзүк тайгаа чурттап, аңнап чип чораан. Кадайлыг, ийи кыс уруглуг. 2 Аң-балык-биле амыдырап чорда, ийи уруу улуг кыстар бооп өзе берген. Аңчы ашак бир-ле хүн көөрге, үш борбак ок арткан болган. «Ам канчаар чоор? Үш борбак ок төнерге, ам чүнүң-биле чүве өлүрүп чиир, үш өшкүнү өлүрүп чиирге, эъди дораан төне бээрге, ооң соонда ам канчаар боор? Оода мыя үш оък-биле аал иштинге хүнезин тып бергеш, чон аразынче киргеш, аът-хөл ачы- лапалгаш, чон аразынче кирер-дир» — деп бодап алган. 3 Кежээ аңнап чорупкан. Ол кежээ аң өлүрүп чадаан. Черге хонган, уйгу-даа келбээн. «Канчап чон аразы чедип алыр чоор? Уругларым база ашакка баар четкен болгай. Ам аң өлүртпезе, база саадаарымга база берге» — деп бодап чыда хонган. 4 Эртенинде бир кырны кырладыр кедеп-харап өскээн, аң-даа көзүлбес болган. Бажынга үне бергеш, баалыкты куду бадып чы­ дарга, кара карактыг ак аъттыг, торгу тоннуг, кончуг чараш, каас херээжен кижи хап келген*. Мендилежип чугаалашкан: 5 — Аңнап чор силер бе? — деп айтырган. — Ие, уруум, аңнап чор мен — дээн. — Бооң дээр бе? Кайы хире адар силер, ирем? — дээн. — Дээр-ле боо, тап-билээ келзе, часпас мен — дээн.