Фольклор долган. - 2000. (Т. 19.)

8. ЭМЭЭКСИН ОНУГА Ь А Ь Ы Л ТИРИИТЭ 1 Биир ЬаЬыл арыыга каа т тарб ы т, канан да карбаан таксыагын Ьуок. Бу ЬаЬылын ытаата: "Бу даган ы арыыга кааттардакпын абатын, бу арыыга каа т тарбатым буоллар бу дулгааннар айаларын кирсилэрин Ьиэг этим". Маныга уу иЬигэр Ьана иЬиллибит, арай Ь ы ал ы Ьардар Ьанар- б ы ттар: — Аа, оголор, ЬаЬ ы лбыт ы т ыы р эбит дуу? 2 Бу ман ы истэн ЬаЬыл диэтэ: — ЬыалыЬар, — диир, — Ьырс ы ак! Ь ы ал ы Ьардар эмиэ: — Дьэ, Ьырсыак! — диэбиттэр. h аЬ ы л ы н диэтэ: — Чэй, к ы т ы лга тиксин! Каскытый, мин аагыам, — диэтэ. 3 ЬаЬыл, к ы тылга кэлэн турбуттар ы гар, урдулэригэр ойо Ьырытта. ЬаЬыл ааган: "Угун, угун, дьанусГ* — диэн акс ы ыт ы н т ы ла ити. Дьэ бараллар. ЬаЬ ы л ы н к ы т ы л устун барбыт, балыгын уу устун. Бу ЬаЬ ы л ы н кетен иЬэн баран: — Ь ы алыЬардар! — диэбит. Иннитигэр: — Уоп! — диэбиттэр, куоппуттар. — Уу даа бал ы га б ы Ь ы йа даа бэрт буолар эбит, — диэтэ. И нньэ г ы нан баран эмиэ кетте. Бу иЬэн биир Ьиргэ, уу истэ, бу иЬэбин диэн ЬаЬылын тумнастан олен каалла. 4 Биир эмээксин уу баЬына киирбит, арай бу уу 6aha киирбитэ ЬаЬ ы л ело Ь ы тар ы н булбут. Бу эмээксинин бу ЬаЬ ы л ы илдьэн Ьулуннэ, бу Ьулэн баран куурта. Бу гынан баран аранаска ыйаата. Бу ыйыы туран Ьанарда бу эммэксин: — Ьогурууттан т ы ал буол! — диэтэ. — Ьаапаттан* т ы ал бу- ол! — диэтэ. Мунтута дьэ менте. Тыал кэлэн дьэ бу ЬаЬылы мектегегунэ эмээксин ЬаЬылын кытта ункуулээ т э : — Ьууранки-Ьааранки! — дии-дии. 5 Бу гына турдагына ЬаЬылын тыала быЬа оксон илдьэн кээстэ. Бу эмээксин Бу ЬаЬылын дьэ батта. Бу батан иЬэн бу эмээксин диэтэ: "Бу эмийим, б ы Ь ыы та, ыаракан, баттыыр, б ы Ь ыы та", — диэн эмийин б ы Ьан кээспитэ. Бу гынан баран эмиэ барб ы та. "Анаар диэги эмийим эмиэ ыаракан дуу", — диэт, бу эмийи эмиэ б ы Ьан кээспитэ. Бу гынан баран эмиэ барбыта: "Доо, бу анаар илиим миэнэ ы аракан дуу?" — диэн анаар илиитин б ы ста. Дьэ эмиэ барда. Бу эмиэ анаар илиитин быста. Икки илиитэ Ьуок буолла.