Бурятский героический эпос: Аламжи Мэргэн молодой и его сестрица Агуй Гохон. - 1991. [Т. 2.]
„Ха(һ)а һуухама », — гэжэ Хатуиши ехэ тухөө «Ха(һ)а түрхэм», — гэжэ(н). Түхөөрэжэ байбал даа. Гэжэ ханай хэлхэдэн Хоһон сагаан һорибоор Хонсинсоро тоншижо Үлдээлэжэ гаргаба. Харайжахан (н)ошоо. Малагаара шиниин бодожо, Хаан хүнии бодооноор, Хараасагайн унтаанаар Одёорожо хэлэбэ*7: «Нарин хүзүүн Гүлдэмэй Нашан хүбүүн шаньюудай Туха үбээ түхөөржэ Туха үбээ дольёожо Байнуу гээшүү гэбүү даа. Хаанин түлөө „Хаа һуухам“, — гэжэ Хатуу ехэ түхөө „Хатуу түрхэм", — гэжэ Түхөөрэжэ байбал ». Иижэ ханай хэлэбэ. Хулһан сагаан һорьбоороо Хонтеносо тоншижо Үлдээлэжэ гаргабал. Тэрэнь, гурбадахяа оржоржо Баһаал ханай оржоржо Мэндээ үбээ хэлэбэ: «Дуулаһанаа хэлэхэм, Ойлгоһоноо зугаалнам», Гэжэ ханай хэлэхэдэн Хаан баабай гээшүү даа: «Найдаһан хүбүүлши, Этигэһзн хүбүүмни, Юундэ тиижэ байхыймааб?» Өөдөө ханай хаража Энээгээшэн болобо, Уруугашаа хаража Уядажа һуубал даа. Тэрэханай һуухадаа Хэлээ бүтэ юүмый даа: «Энэ лэ нашан хүбүүеы Хайшан гэхэ бэлэй даа? Энээнии манай дархыйма, Энээнии манай диилхэймэ Үбээ дэли байнал даа». Гэжэ ханай хэлэбэ. Тиихэдэнь, Алтан Хара Ногоохо> Хэлээ бүтэ юумый даа: «Шанха зүүн урда биедэ, Нажарайханай наранай Гараха дүлэн доро даа, Нажарайханай нарани Орохо толон доро, Гушан гурбан еллээ бэшэн саануу Сказал: «Ханом воссяду!» Сказал: «Ханом я появлюсь», — И с твердой [решимостью] стал он Готовить великое приготовление». Когда хан такое услышал, Выгнал вон [Черного Дулдай-дядюшку], Звонко огрев его Своим белым тростниковым посохом. [Тот] выскочил и убежал. Но и назавтра, [снова] поднявшись, Когда хановы люди поднялись, А простолюдины спали, Он вошел и сказал *: «Тонкошеий Гулдэмэй Сокол-парень шаньюдай, Говорят, будто он, Не зная покоя, готовится, Не зная покоя, торопится. Чтобы стать ханом, Сказал: „Ханом воссяду!" Сказал: „Появлюсь я могучим!" С твердой [решимостью] стал он Готовить великое приготовление», — Так он сказал. [Хан] его выгнал вон, Хлестко ударив его Своим белым тростниковым посохом. Тот и в третий раз заходит. Когда он снова вошел, Не спеша сказал: « Что слышал — то и скажу, Что понял — о том и поведаю», Когда тот поведал-сказал, Тогда батюшка-хан: «Отчего ведет себя так Мой сын — надежда моя, Мой сын — вера моя?» Вверх посмотрит — Будто смеется, Вниз посмотрит — Будто горюя, сидит. Когда он так сидел, то Будто бы так он сказал: «С этим парнем-соколом Как же нам поступать? [Человека], способного его победить, [Человека], способного его одолеть, Нету, видно, пока», — Так он говорил. Тогда Алтан Хара Ногоохон Будто сказал: «Прямо на юго-восточной стороне, Где под лучами Восходящего летнего солнца, Под сиянием Заходящего летнего солнца [На расстоянии пути] в тридцать три года 7 Звездочкой отмечено место в тексте, где кончается нотировка.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY3OTQ2